Sprawy w Polsce

Kancelaria Prawna prowadzi sprawy w Polsce (rozwody, podział majątku, itd.) Prosimy o kontakt.

Rozwód i jego legalizacja w Polsce

Klienci mieszkający w USA często zastanawiają się, czy sprawę rozwodową należy rozpocząć w Polsce, czy w USA. Poniżej przedstawiam procedurę uznania przez sąd polski wyroku orzeczonego w USA oraz zasady przeprowadzenia rozwodu w Polsce.

Sprawy rozwodowe obywateli polskich zamieszkałych w USA lub par małżeńskich o mieszanym obywatelstwie nie należą do wyłącznej właściwości sądów polskich. Oznacza to, że osoby te mogą się rozwieść na terenie Stanów Zjednoczonych.

Nie mniej jednak orzeczenia rozwodowe sądów amerykańskich są ważne w Polsce, po uznaniu ich za skuteczne przez sąd krajowy. Musi więc być przeprowadzone odpowiednie postępowanie sądowe popularnie zwane „legalizacją”. Jeśli wyrok tego sądu zostanie uznany za skuteczny w Polsce, to jego moc obowiązuje od daty wskazanej w wyroku amerykańskim. Orzeczenie o uznaniu stanowi podstawę adnotacji o ustaniu małżeństwa w akcie ślubu lub w akcie zawarcia małżeństwa za granicą, ale wpisanego do polskiego USC. Sądem właściwym dla spraw uznaniowych w Polsce są sądy okręgowe miejsca zamieszkania chociaż jednego z byłych małżonków zaś w przypadku braku tej podstawy właściwym jest Sąd Okręgowy w Warszawie.

Cała procedura nie jest skomplikowana, o ile wnioskodawca, czyli osoba składająca wniosek o uznanie, zgromadzi wszystkie wymagane przez polskie prawo dokumenty. Obok więc pisma wszczynającego postępowanie, czyli wniosku o uznanie i metryki ślubu, należy dołączyć prawidłowo potwierdzony wyrok sądowy z zapewnieniem, że wyrok ten nie został zaskarżony w terminie, w miejscu jego wydania, przez żadnego z małżonków. W zależności od sposobu prowadzenia sprawy należy załączyć dokumenty potwierdzające zachowanie prawa do obrony osoby pozwanej w rozwodzie. Jeśli strona pozwana nie brała udziału w procesie rozwodowym z własnego wyboru to wydany wyrok, traktowany jako wyrok zaoczny, musi być jej doręczony za poświadczeniem odbioru. W tym wypadku potwierdzenie tej czynności musi znaleźć się w aktach sprawy, bowiem wymienione wyżej wymagania stanowią tzw. przesłanki do uznania wyroku, których nie zachowanie spowoduje oddalenie wniosku. Wszelkie dokumenty muszą być przetłumaczone na język polski, najlepiej przez przysięgłego tłumacza w Polsce, aby uniknąć dodatkowej procedury uwierzytelniającej tłumaczenie we właściwym konsulacie na terenie USA.

W postępowaniu sądowym w Polsce uczestniczy z urzędu prokurator okręgowy, który czuwa czy sąd obcy zastosował prawo ojczyste osób rozwodzących się. Praktycznie oznacza to, że wymagania proceduralne będą bardziej liberalne w stosunku do małżonków posiadających podwójne obywatelstwo lub też pobyt stały na terytorium USA, ze względu na dostęp do opieki prawnej, zaś zaostrzone w stanie faktycznym, kiedy polskiej żonie zostaje doręczona przesyłka w języku angielskim bez tłumaczenia, a jeśli nawet z tłumaczeniem, to wynika z niej, że to ona opuściła męża, który wyjechał do USA albo wtedy, kiedy doręczenie pozwu nastąpiło przez tzw. osobę umyślną.

Czy każda sprawa rozwodowa przeprowadzona na terenie USA, mimo nie zachowania wymagań polskiego prawa jest skazana na niepowodzenie? Na pewno nie. I tak np., gdy wyżej wymieniona żona, po latach, pogodzi się z faktem rozwodu, będzie zainteresowana uznaniem wyroku rozwodowego w Polsce to może ona wystąpić z mężem ze wspólnym wnioskiem w tym przedmiocie. Należy oczywiście pamiętać, że ostatecznie słowo - obok urzędu prokuratorskiego - należy jednak do sądu.

W wielu przypadkach, wobec braku uznania wyroku amerykańskiego w Polsce, zainteresowana strona musi wystąpić z powtórnym pozwem o rozwód. Taka sytuacja nie jest jednak korzystna dla osoby, która po rozwodzie amerykańskim zawarła ponownie małżeństwo i nabyła majątek wspólnie z nowym partnerem lub wzbogaciła się niezależnie od tego faktu. Jednym z najważniejszym bowiem skutków rozwodu jest ustanie wspólności majątkowej małżeńskiej. Orzeczony rozwód w miejsce uznania odracza tą chwilę i w zależności od okoliczności trzeba szukać innych prawnych rozwiązań w zakresie spraw majątkowych.

Może też zdarzyć się, że już po wydaniu prawomocnego wyroku sądu amerykańskiego jeden z małżonków występuje z procesem rozwodowym w Polsce. Los tego postępowania zależy wtedy od wyniku sprawy o uznanie, o ile zostanie ona wniesiona.

Decydując się natomiast na rozwód przed sądem polskim, zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, sąd polski bada, czy między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego, a więc, czy między małżonkami ustała więź uczuciowa, fizyczna i gospodarcza oraz, czy ustanie to ma charakter nieodwracalny. Jednakże nawet mimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Rozwód nie jest również dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo, że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Orzekając rozwód sąd orzeka czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Jednak gdy, na zgodne żądanie małżonków, sąd zaniecha orzekania o winie to wówczas następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.

W wyroku rozwodowym sąd obligatoryjnie rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków obowiązany jest do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Na zgodny wniosek stron sąd może także orzec o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków. Nadto, na wniosek jednego z małżonków, sąd może w wyroku orzekającym rozwód, dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu. Należy także wskazać, że na wniosek małżonka, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozpadu małżeństwa (a więc jest niewinny lub jest współwinny) i pod warunkiem, że znajduje się w niedostatku, sąd może orzec o obowiązku dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego, czyli mówiąc potocznie, sąd może rozstrzygnąć o obowiązku alimentacyjnym między rozwiedzionymi małżonkami. Należy również pamiętać, że wniosek o takie orzeczenie może zostać złożony do sądu, nie tylko razem z samym żądaniem rozwodu, ale również wiele lat po jego orzeczeniu.

Przed wyborem więc sądu rozwodowego w Polsce lub w USA, osoba zainteresowana musi odpowiedzieć sobie na to pytania, mając na względzie okoliczności towarzyszące rozkładowi jej małżeństwa, jak wpłynie na rozwód kraj pobytu strony pozwanej, ewentualnie małoletnich wspólnych dzieci, miejsce usytuowania majątku wspólnego i zgoda na rozwód małżonka pozwanego lub jej brak. Pochopny wybór może fatalnie zaważyć na skutkach tych decyzji.

Wielu Polaków biorących ślub w USA i tutaj się rozwodzących uważa, że czynności te „nie istnieją” w Polsce. Nic bardziej mylnego. Ślub, zgon i urodzenie są zaliczane do zdarzeń prawnych zaistniałych niezależnie od miejsca ich nastąpienia i wymagają jedynie potwierdzenia ich poprzez wpis do polskiego Urzędu Stanu Cywilnego. Natomiast sprawa rozwodowa jest czynnością prawną i zgodnie z obowiązującym prawem w Polsce podlega drodze sądowej. Niezachowanie wymagań prawnych państwa ojczystego powoduje wiele komplikacji jeśli nie za życia osoby zainteresowanej, to po jej śmierci. Przestrzegając więc obowiązującego prawa w w miejscu pobytu, w USA, nie zapomnijmy też o polskim prawie rozwodowym, które nie jest aż tak wymagające.

Mec. Darius A. Marzec jest uprawniony w stanach Nowy Jork, New Jersey, Pennsylvania, Connecticut, Massachusetts, Illinois, Florida, California, w Waszyngtonie i na Hawajach. Pani mec. Ewa Pękalska jest adwokatem z Polski i konsultantem prawnym w Nowym Jorku. W kancelarii mec. Dariusa A. Marca prowadzi sprawy rozwodowe w Polsce. W sprawie pytań proszę dzwonić pod numer: 718-609-0300.

KANCELARIA PRAWNA DARIUSZA MARCA